Σακχαρώδης Διαβήτης, Χρόνια Νεφρική Νόσος και Δευτεροπαθής Υπερπαραθυρεοειδισμός.

Τελευταία ενημέρωση : Τετάρτη, 31 Αυγούστου 2016 08:03

Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη και κυρίως όταν είναι προχωρημένης ηλικίας συχνά παρουσιάζουν χρόνια νεφρική νόσο. Η κατάσταση αυτή σχετίζεται με αύξηση της τιμής της παραθορμόνης (PTH), διαταραχές του μεταβολισμού του ασβεστίου (Ca), φωσφόρου (P) και βιταμίνης D και της αρχιτεκτονικής των οστών.

Ακολούθως συνοψίζονται οι κατευθυντήριες οδηγίες του 2009 για τον έλεγχο της παρουσίας δευτεροπαθή υπέρπαραθυρεοειδισμού στα άτομα με χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ) σύμφωνα με τη νεφρολογική εταιρεία KDIGO (Kidney Disease: Improving Global Outcomes group)
ΧΝΝ σταδίου 3 (Κάθαρση κρεατινίνης 30-59 ml/min):
• Ξεκινήστε την παρακολούθηση Ca, P, PTH.
• Η εκτίμηση του Ca & P να γίνεται κάθε 6-12 μήνες.
• Η PTH θα πρέπει να ανευρίσκεται εντός του φυσιολογικού εύρους. Η τακτικότητα ελέγχου της PTH βασίζεται στην εξέλιξη της νόσου.
• Κρατήστε Ca & P σε φυσιολογικά όρια (δύναται η χρήση δεσμευτικών του φωσφόρου).
• Ελέγξτε την 25OHD. Επί χαμηλών επιπέδων η αντιμετώπιση πρέπει να γίνεται όπως και στο γενικό πληθυσμό.
• Η θεραπεία ενδεχόμενης οστεοπόρωσης πρέπει να γίνεται όπως και γενικό πληθυσμό.

ΧΝΝ σταδίου 4 (κάθαρση κρεατινίνης 15-29 ml/min):
• Η εκτίμηση του Ca & P να γίνεται κάθε 3-6 μήνες και της PTH κάθε 6-12 μήνες.
• Κρατήστε το Ca & το P σε φυσιολογικά όρια (δύναται με τη χρήση των δεσμευτικών του φωσφόρου).
• Εκτίμηση της αλκαλικής φωσφατάσης (ALP) κάθε 12 μήνες ή και συχνότερα αν αυξάνεται η PTH
• Ελέγξτε την 25OHD. Επί χαμηλών επιπέδων η αντιμετώπιση πρέπει να γίνεται όπως και στο γενικό πληθυσμό.
• Εξετάστε το ενδεχόμενο βιοψίας οστού πριν από τη χρήση αντιοστεοκλαστικού παράγοντα για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης οστεοπόρωσης.

ΧΝΝ σταδίου 5 (κάθαρση κρεατινίνης < 15 ml/min συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση):
• Η εκτίμηση του Ca & P να γίνεται κάθε 1-3 μήνες και της PTH κάθε 3-6 μήνες.
• Κρατήστε το Ca & το P σε φυσιολογικά όρια (δύναται με τη χρήση των δεσμευτικών φωσφόρου).
• Όταν ο ασθενής είναι αιμοκαθερόμενος κρατήστε το Ca σε φυσιολογικά επίπεδα και το P στα ανώτερα φυσιολογικά όρια ή λίγο περισσότερο.
• Εκτίμηση της αλκαλικής φωσφατάσης (ALP) κάθε 12 μήνες ή και συχνότερα αν αυξάνεται η PTH.
• Κρατήστε την ΡΤΗ μεταξύ 2-9 φορές πάνω από το ανώτερο φυσιολογικό όριο, χρησιμοποιώντας καλσιτριόλη, ανάλογα της βιταμίνης D, ασβεστιομιμητικό (cinacalcet) σε μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό.
• Ελέγξτε την 25OHD. Επί χαμηλών επιπέδων η αντιμετώπιση πρέπει να γίνεται όπως και στο γενικό πληθυσμό.
• Εξετάστε το ενδεχόμενο βιοψίας οστού πριν από τη χρήση αντιοστεοκλαστικού παράγοντα για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης οστεοπόρωσης.

Γενικά σχόλια:
• Λαμβάνετε υπόψη όχι μόνο τις στιγμιαίες τιμές των ελεγχόμενων παραμέτρων αλλά και τις διακυμάνσεις αυτών για την ορθή λήψη θεραπευτικών αποφάσεων.
• Εξετάστε το ενδεχόμενο βιοψίας οστών σε περιπτώσεις αβέβαιης αιτιολογίας οστεοπόρωσης.
• Η μέτρηση οστικής πυκνότητας δεν είναι τόσο χρήσιμη για την αξιολόγηση του κινδύνου κατάγματος όπως στο γενικό πληθυσμό.
• Περιορισμός των δεσμευτικών φωσφόρου που περιέχουν Ca αν συνυπάρχει υπερασβεστιαιμία / αδυναμική κατάσταση των οστών.
• Η βέλτιστη τιμή της PTH των ασθενών που δεν υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση δεν είναι γνωστή.
• Κάθε ασθενής με σοβαρό υπερπαραθυρεοειδισμό που δεν ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να θεωρείται υποψήφιος για παραθυρεοειδεκτομή.

Νικόλαος Βάλβης Ενδοκρινολόγος Διαβητολόγος στην περιοχή της Λάρισας.